Από την πτυχιακή εργασία του Γιάννη Τσανασίδη: Ο «Μάραντον» (μουσική)

Ακούστε και εάν έχετε υπομονή μελετήστε το παραδοσιακό τραγούδι ο «Μάραντον», απόσπασμα της πτυχιακής παράστασης ερμηνείας του Ιωάννη Τσανασίδη, στο πανεπιστήμιο Μακεδονίας, «εγώ έμ’ π’ ετραδώσεσα», σε ερμηνεία της Νατάσας Τσακηρίδου.

Ο «Μάραντον»

Πρόκειται για Παραλογή του Πόντου. Χρονολογείται τον 13ο αιώνα μ.Χ. Στο συγκεκριμένο τραγούδι ο «Μάραντον» είναι αξιωματούχο πρόσωπο. Αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι έχει άλογο. Καλείται λοιπόν αιφνίδια να πάει στα σύνορα για κάποιο πολεμικό επεισόδιο.

Η γυναίκα του τον παραστέκει δεν συγκρατεί όμως τη συγκίνηση της αλλά και τις φοβερές προαισθήσεις της. Μάταια την παρηγορεί ο άντρας της την ώρα που πεταλώνει το άλογο. Της λέει ότι θα έχει συντροφιά την οικογένεια του μα εκείνη δεν πείθεται. Στη συνεχιζόμενη κραυγή της, της λέει ότι μπορεί να πουλήσει το χρυσό δαχτυλίδι και να φυλάξει τον ασημένιο σταυρό και ότι έχει επίσης στην διάθεση της χίλια πρόβατα και πεντακόσια αρνάκια και το μεγάλο κριάρι με το χρυσό κουδούνι.

Με την αναχώρηση του Μάραντου επιβεβαιώνονται οι φόβοι της κοπέλας. Τα πεθερικά της αναθέτουν τις πιο σκληρές εργασίες και τις δίνουν μόνο πέντε πρόβατα και δεκαπέντε αρνάκια. Αναγκάζεται να φύγει στο βουνό με την ελπίδα ότι κάποτε θα γυρίσει ο αγαπημένος της άντρας. Μένει πιστή στον ιερό συζυγικό δεσμό, ξεπερνάει τους κίνδυνους του βουνού και αυξάνει το κοπάδι της. Περνούν επτά χρόνια και μια μέρα εμφανίζεται ένας καβαλάρης που τις θέτει διάφορες ερωτήσεις. Η απάντηση της ήταν ότι όλα ανήκουν στον Μάραντον. Ο ξένος, την πληροφορεί ότι ο άνδρας της σκοτώθηκε και του έδωσε την εντολή, να την παντρευτεί. Εκείνη προβάλει σφοδρή αντίσταση, αρνούμενη να παντρευτεί τον ξένο. Ουσιαστικά κεντρικό πρόσωπο αναδεικνύεται η σύζυγος του Μάραντου όπου μέσου αυτής θριαμβεύει η συζυγική πίστη σαν αρετή και δικαιώνεται σαν θεμελιακό στοιχείο της οικογένειας. Καλή ακρόαση!

Τον Μάραντον χαρτίν έρθεν, θα πάγει σην στρατείαν

την νύχταν πάει σον μάστοραν, την νύχταν μαστορεύει

κόφτ' ας τ' ασήμι πέταλα, κι ας το χρυσάφ' καρφία

τον μαύρον ατ' καλίβωνεν,  κατάντικρυ 'ς σον φέγγον.

Κι η κάλ' ατ' παραστέκει ατόν, με το χρυσόν μαντήλιν

τα δάκρα τς εκατήβαιναν, καλομηνά χαλάζια

καρφίν - καρφίν απλώνει ατόν, την γην δάκρα γομώνει.

- Πού πας, πού πας, νε Μάραντε, κι εμέν' σ'ίναν αφίνεις;

- Αφίνω σε σον κύρη μου, σον άεν Κωνσταντίνον.

Αφίνω σε σην μάνα μου, την Αΐαν Ελένην.

Αφίνω σε σ' αδέλφια μου, τους δώδεκ’ Αποστόλους.

- Πού πας, πού πας, νε Μάραντε, κι εμέναν ντό αφίνεις;

- Αφίνω σίλια πρόατα και πεντακόσια αρνόπα.

Αφίνω σε τον κρίαρον, τον χρυσοκωδωνάτεν.

Αφίνω σε χρυσόν Σταυρόν, κι αργυροδαχτυλίδι.

Το δαχτυλίδ' πούλ'τσον και φα, και το σταυρόν προσκύνα.

Εφτά χρόνα εδέβανε κι ο Μάραντον 'κ εφάνθεν.

Τα πέντε εποίκεν εκατόν, τα δεκαπέντε χίλια

Κι ας εφτά χρόνα κι άλλ' απάν', σε μήνους υστερναίους

καβαλλάρην επέντεσεν, απαγκές σα ψηλά ραχία.

Κάτσεν κι ατέν ερώτεσεν, – Και τίνος νύφε είσαι;

Και τίνος είν' τα πρόατα; Και τίνος είν' τ' αρνόπα;

Και τίνος έν' ο κρίαρον ο χουσοκωδωνάτες;

–Οπίσ’, οπίσ’ ναι ξένε μου, οπίσ’ κι απ’ όθεν έρθες

Θα ποίγω τα σκυλίτσια μου,κι εσέν παραλεαύνε.

Τη Μάραντ' είν' τα πρόατα, τη Μάραντ' είν' τ' αρνόπα,

τη Μάραντ' έν ο κρίαρον ο χρυσοκωδωνάτες.

Εφτά χρόνα ενέμν' ατόν, κι άλλ' εφτά θ' αναμένω.

Αν έρται έρτ' ο Μάραντον, κι αν κι έν, καλογερεύω!

–Ο Μάραντο σ' επέθανεν, εκείνος 'περτς ετάφεν.

Σην ταφήν ατ παρέστεκα κι ασ' άσπρον ατ επέρα.

Κι εμέναν εδατάχτε με την κάλη μ' δέβα έπαρ’.

–Οπίσ' οπίσ' νε ξένε, οπίσ' κι απ' όθεν έρθες

Ο Μάραντον επέθανεν... Εγώ εσέν θα παίρω;

Εγώ καλόγρα γίνουμε, σο μοναστήρ' εμπαίνω.

–Καλόγερος θα γίνουμαι κι εγώ εσέν θα παίρω.

–Εγώ πέρδικα γίνουμαι και σα καφούλα εμπαίνω.

–Κ' εγώ αητός θα γίνουμαι κι εσέναν θα αρπάζω.

 –Ατό το στιμνοδέσιμον τη Μάραντου μ' ομοιάζει.

Πτυχιακή παράσταση ερμηνείας Τσανασίδη Ιωάννη «εγώ έμ' π' ετραγώδεσα». Λύρα: Τσανασίδης Γιάννης. Ερμηνεία: Τσακηρίδου Νατάσα. Λάφτα: Μωυσιάδης Ιάκωβος. Νταούλι: Ταρπινιάν Γρηγόρης. Μουσική: Παπαδόπουλος Ηλίας καιΤσανασίδης Γιάννης Β', Γ' και Δ' Μέλος "Διπάτ" και Ε' και Στ' Μέλος «Καρσλίδικα». Στίχοι: Παραδοσιακοί, Μουσική: Παραδοσιακή Α΄ Μέλος «Ο Μάραντον» Τον Μάραντον χαρτίν έρθεν.  

http://efxinospontos.gr

Αν βρήκατε ενδιαφέρον αυτό που είδατε, τότε κοινοποιήστε το και σε φίλους, μπορεί και σε αυτούς να είναι χρήσιμο!